هفت‌برکه – گریشنا: زلزله‌های دهستان خلیلی در غرب شهرستان گراش در حدود پنج ماه گذشته، باعث گمانه‌زنی‌های مختلفی شده است. عبدالله فضلی، بخشدار مرکزی، چند روز پیش گزارشی از آخرین اقدامات انجام‌شده ارائه داد که شامل تحقیقات زلزله‌شناسی، فرضیه‌ی ارتباط این زلزله‌ها با انفجارها و حفاری‌های میدان‌های گازی در منطقه، و اقدامات پیشگیرانه برای آمادگی در مقابل حوادث بود.
در انتهای گزارش فضلی به نقل از پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله تهران آمده است: «به نظر می‌رسد انرژی لرزه‌ای منطقه‌ای به صورت لرزش‌های لحظه‌ای در حال تخلیه می‌باشد و احتمال انتظار وقوع زمین لرزه بزرگتر وجود ندارد. در صورت افزایش فعالیت لرزه‌ای منطقه یا رخداد زمین‌لرزه‌ای بزرگتر (از ۴ ریشتر) اقدامات پیشگیرانه و اقدامات بیشتری انجام شود.»
شرکت نفت: ارتباط خاصی بین حفاری در مناطق گازی با این زمین‌لرزه‌ها نیست
عبدالله فضلی، بخشدار مرکزی، در این گزارش درباره پیگیری‌های بخشداری می‌گوید: «در آخرین اقدامات در چند روز اخیر با معاون محترم سیاسی استاندار، آقای احمدی‌زاده، مدیر کل بحران، آقای آزادی و از طریق آقای فرماندار با آقای در‌ویشی، مدیر هلال احمر استان مکاتبات و صحبت‌هایی انجام شده است.»
بخشدار فرضیه‌ی ارتباط لرزش‌ها به حفاری‌ها و انفجارهای احتمالی میادین گازی اطراف را نیز به استناد نامه‌ی رییس منطقه‌ی عملیاتی پارسیان رد می‌کند. در این نامه آمده است: «بر اساس نظریه‌ی مدیریت امور فنی شرکت نفت مناطق مرکزی، ارتباط خاص و مشخصی بین حفاری و تولید از مناطق گازی مستقر در حوزه فعالیت این امور با زمین‌لرزه‌های اخیر نمی‌باشد و عامل اصلی می‌تواند مربوط به فعالیت‌های تکتونیکی منطقه زاگرس و عوامل دیگر باشد.»
با این وجود، احتمال القایی بودن این زلزله‌ها همچنان وجود دارد. یعنی ممکن است این زلزله‌ها ناشی از تخلیه‌ی سیالات و برداشت‌های میادین گازی باشد. به گفته‌ی بخشدار فضلی، اگر این زلزله‌ها القایی باشند، نشان می‌دهد که برداشت از میدان‌های گازی در این منطقه، برای بخش و شهرستان نفعی جز ایجاد زلزله نداشته است.
پژوهشگاه زلزله‌شناسی: احتمال وقوع زمین‌لرزه بزرگتر وجود ندارد
در گزارش فضلی، برقراری ارتباط با پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در تهران نیز برای پیدا کردن علت زلزله‌ها ذکر شده است. در پاسخ مکتوب این پژوهشکده نشان داده شده است که این منطقه دارای سابقه فعالیت زلزله‌ای قابل توجه بوده است (در حد ۲/۵ تا ۳/۵ ریشتر)، و همچنین از دی‌ماه ۹۷ تاکنون افزایش محسوسی در فعالیت‌های زلزله‌ای منطقه خلیلی رخ داده است. در این گزارش آمده است که گسل خاصی در این منطقه مشاهده نمی‌شود، اما احتمال وجود گسل‌های پی‌سنگی در این منطقه فراوان است
نکات مهم نتیجه تحقیقات این پژوهشکده به این شرح است: «یک) اظهار نظر قطعی در مورد ادامه فعالیت زلزله دشوار است. دو) برای رسیدن به نتایج قطعی، نیاز به نصب شبکه لرزه‌نگاری موقت در منطقه است. سه) به نظر می‌رسد انرژی لرزه‌ای منطقه‌ای به صورت لرزش‌های لحظه‌ای در حال تخلیه می‌باشد و احتمال انتظار وقوع زمین‌لرزه بزرگتر وجود ندارد. چهار) در صورت افزایش فعالیت لرزه‌ای منطقه یا رخداد زمین‌لرزه‌ای بزرگتر (از ۴ ریشتر) اقدامات پیشگیرانه و اقدامات بیشتری انجام شود.»
متن کامل این گزارش نیز از طرف بخشدار فضلی منتشر شده است. (از اینجا دریافت کنید)
لرزه‌های پرتعداد و کوچک، بهتر از یک لرزه‌ی بزرگ است
فضلی کشف علت اصلی زلزله‌ها را پرهزینه دانسته است: «رسیدن به علت این زلزله‌ها نیازمند یک تحقیق محیطی چندماهه و استقرار دستگاه‌های لرزه‌نگاری در منطقه و صرف هزینه ۲۰۰ میلیونی است که در حال حاضر در توان مسئولین مربوطه نیست. اما ما در مکاتبه اخیر درخواست کردیم انجام بشود.»
کارشناسان نیز اعتقاد دارند این زلزله‌های کوچک و بی‌خطر، از بروز زلزله‌ی بزرگتر جلوگیری می‌کنند. مهندس محمود نوروزی می‌گوید: «منطقه ما جزو مناطق زلزله‌خیز است. در نتیجه، لرزیدن دائم بهتر از نلرزیدن است، زیرا باید انرژی ذخیره‌شده از محل شکستگی‌ها تخلیه گردد. وگرنه تخلیه‌ی انرژیِ عمده که در مدت زیادی ذخیره شود، لرزش شدید را ایجاد خواهد کرد و باعث خسارت خواهد شد. در اطراف خلیلی گسل فعال وجود دارد.»
فضلی: اقدامات پیشگیرانه را مد نظر داریم
بخشدار مرکزی، اقدامات پیشگیرانه و ایمنی در برابر حوادث را نیز از نظر دور نداشته است: «آماده‌سازی کمپ که راه حل همیشگی ما و مسئولین استانی و روال طبیعی کار است، که متاسفانه با استقبال نامناسب مردم و کم‌لطفی برخی افراد مواجه شد. توزیع چادر بین ساکنان منازل نامقاوم نیز درخواست ما از مسئولین هلال احمر بوده است که مورد موافقت قرار نگرفت. اما از طریق معاونت‌های محترم استاندار پیگیر اخذ موافقت جهت انجام آن هستیم. هرچند توزیع چادر در این سطح و قبل از حادثه، حتما بستر مشکلاتی در توزیع و محدودیت‌ها خواهد بود.»
اما مهم‌ترین اقدام، مقاوم‌سازی ساختمان‌هاست. فضلی در این خصوص می‌گوید: «ساختمان‌سازی اصولی و مقاوم‌سازی خانه‌ها را همیشه باید مد نظر داشت، بخصوص در این مقطع که شاهد زلزله‌های کوچک هستیم. بهترین و موثرترین اقدام در مقابله با زلزله، مقاوم‌سازی ساختمان‌هاست، و امیدوارم اهالی منطقه خلیلی این کار را در اولویت قرار بدهند.»
